AKADEMIA FILMU AWANGARDOWEGO V

SEM. zimowy 2023/2024

 

Akademia filmu awangardowego V to nowy fakultet dla osób studiujących na Uniwersytecie Warszawskim i wszystkich zainteresowanych filmem i sztuką współczesną. W ramach tegorocznego cyklu zajęć szczególna uwaga zostanie położona na związki awangardy filmowej i filmu amatorskiego. Wyeksponowany zostanie aspekt kolektywnej kreacji w ramach Ruchu Amatorskich Klubów Filmowych w PRL-u. Poruszonym zagadnieniem będą związki sztuki z codziennym życiem. Program cyklu obejmuje zagadnienie autobiografizmu filmowego w nurtach awangardy filmowej. Zajęcia obejmują omówienie tekstów autorstwa osób kształtujących awangardę filmową, w tym szczególnie reżyserek filmowych, które podejmowały tematy związane z szeroko rozumianą refleksją o formie filmowej oraz kinie, praktyką reżyserską – warsztatem, relacją między kinem a nurtami/postawami kulturowymi: feminizmem, czarnym feminizmem, kolonializmem i postkolonializmem, teorią queer.

Program Akademii filmu awangardowego V obejmuje w znacznej mierze zagadnienia, które nie zostały wyczerpane we wcześniejszych częściach cyklu (1, 2, 3 i 4), oraz filmy niepokazywane do tej pory w ramach zajęć. W programie znalazła się jednocześnie klasyka awangardy filmowej, pozwalając dołączyć do cyklu także osobom, które nie brały do tej pory udziału w zajęciach. Cykl na celu zwiększenie świadomości wpływu tradycji awangardy filmowej na formy wyrazu obecne we współczesnym filmie, w tym szczególnie w filmie dokumentalnym, budowanie kompetencji odbioru sztuki współczesnej.

Organizatorem Akademii filmu awangardowego jest Towarzystwo Przyjaciół Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie we współpracy z Muzeum Sztuki Nowoczesnej i Fundacją Okonakino. Projekt jest współfinansowany przez m. st. Warszawę.

W ramach Akademii filmu awangardowego V osoby uczestniczące będą mogły nie tylko wysłuchać wykładów ekspertów i ekspertek poszczególnych dziedzin filmu awangardowego oraz zapoznać się z filmami ujętymi w programie zajęć. W ramach zajęć Akademii filmu awangardowego po projekcjach wykłady wygłoszą: dr Marcin Borchardt, Sebastian Cichocki, dr Paulina Haratyk, dr Anna Konik, Magda Lipska, dr Krystyna Mazur, Daniel Muzyczuk, Agata Pyzik, prof. dr hab. Małgorzata Radkiewicz, dr Gabriela Sitek.

INFORMACJE OGÓLNE:

Miejsce i czas  projekcji:  Pierwsze zajęcia odbędą się we wtorek 17 października 2023. Wszystkie zajęcia odbywają się we wtorki – wskazane w harmonogramie zajęć. Wykłady i projekcje będą odbywały się w kinie Elektronik (generała Zajączka 7, 01-518 Warszawa).

Zajęcia rozpoczynają się o godzinie 17.00 i trwają ok. 3 godziny – w zależności od długości filmu. W kilku przypadkach, kiedy czas projekcji jest krótszy niż 120 min., zajęcia skończą się wcześniej.

Grupa dla osób zapisanych na zajęcia na Facebooku: https://www.facebook.com/groups/428356811368459/

Liczba ECTS: 4 (dla osób studiujących na Uniwersytecie Warszawskim)

Karnet: Osoby studiujące, chcące uczestniczyć w zajęciach i uzyskać z nich zaliczenie, zobowiązane są do rejestracji na zajęcia w systemie USOS oraz wykupienia semestralnego karnetu, którego cena wynosi 120 zł

Dopiero po rejestracji należy wykupić karnet, który jest biletem wstępu na zajęcia.

Rejestracje na zajęcia przez USOS UW:

OGUN >>

Zajęcia dedykowane dla IKP UW >>

Na zajęcia mogą zapisać się także osoby spoza Uniwersytetu. Zapisy: akademiafilmuawangardowego@gmail.com Warunkiem uczestniczenia w zajęciach jest wykupienie karnetu w cenie 120 zł.

Opłatę za karnet należy wpłacić na konto - po rejestracji w systemie USOS lub otrzymaniu potwierdzenia zapisania na zajęcia z adresu akademiafilmuawangardowego@gmail.com:

Towarzystwo Przyjaciół Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie

35 1140 2004 0000 3902 8350 6721

Prosimy o wpisanie w tytule: Akademia filmu awangardowego oraz imienia i nazwiska osoby, która będzie uczęszczała na zajęcia (przykładowo: Akademia filmu awangardowego Jan Kowalski).

Będziemy wdzięczni za przesłanie potwierdzenia przelewu na adres: akademiafilmuawangardowego@gmail.com

40 karnetów w prezencie

Dla osób, które nie mogą pozwolić sobie na wykupienie karnetu z powodu trudnej sytuacji materialnej, zarezerwowane jest 40 miejsc. Warunkiem otrzymania bezpłatnego karnetu jest wysłanie zgłoszenia wraz z uzasadnieniem na adres: zapisy@artmuseum.pl. Na zgłoszenia czekamy do 30 października.

WARUNKI ZALICZENIA:

1. Ocena ciągła: bieżące przygotowanie do zajęć i aktywność (10/100)

2. Końcowe zaliczenie pisemne - test końcowy 70/100

Warunkiem zaliczenia zajęć będzie napisanie testu końcowego, który odbędzie się na ostatnich zajęciach zaplanowanych w semestrze

3. Kontrola obecności (20/100)

Wymagana jest obecność na więcej niż połowie zajęć. Dopuszczalne są dwie nieobecności. W przypadku każdej kolejnej osoba uczestnicząca w zajęciach zobowiązana jest napisać recenzję lub esej o wybranym filmie – na uzgodnienie wcześniej z koordynatorką temat, na którego projekcji osoba uczestnicząca była.

Objętość: maksymalnie 3000 znaków. Termin nadsyłania: ostatnie zajęcia w semestrze na adres: : g.sitek@uw.edu.pl

Więcej o zajęciach:

W ramach tegorocznego cyklu zajęć szczególna uwaga zostanie położona na związki awangardy filmowej i filmu amatorskiego. Wyeksponowany zostanie aspekt kolektywnej kreacji w ramach Ruchu Amatorskich Klubów Filmowych w PRL-u. Poruszonym zagadnieniem będą związki sztuki z codziennym życiem – m.in. w części zajęć poświęconych filmom tworzonym przez autorki w Jugosławii, w ramach których premierowo zostaną zaprezentowane filmy Tatjana Ivančić i Vukicy Đilas. Program cyklu obejmuje zagadnienie autobiografizmu filmowego w nurtach awangardy filmowej, zaprezentowane m.in. w utworach „Ścinki z życia szczęśliwego człowieka” Jonasa Mekasa (2012); „Aleph” Wallace’a Bermana oraz w twórczości Marie Menken.

Zajęcia obejmują omówienie tekstów autorstwa osób, które kształtowały awangardę filmową, w tym szczególnie reżyserek filmowych, które podejmowały tematy związane z szeroko rozumianą refleksją o formie filmowej oraz kinie, praktyką reżyserską – warsztatem, relacją między kinem a nurtami/postawami kulturowymi: feminizmem, czarnym feminizmem, kolonializmem i postkolonializmem, teorią queer. W programie zajęć zaprezentowany zostanie m.in. filmy „Sieci popołudnia” Mai Deren i Alexandra Hammida (1943); „Rytuał w przetworzonym czasie” (1946) oraz „Medytacja na temat przemocy” (1948) Mai Deren, “Surname Viet Given Name Nam” Trinh T. Minh-ha (1989) oraz przywołane teksty tych teoretyczek. Wątek postkolonialnej refleksji zostanie przedstawiony także na przykładzie twórczości Black Audio Film Collective, prezentowanej w ramach programu po raz pierwszy. Kwestie krytyki feministycznej też po raz pierwszy w cyklu zostaną przedstawione w obrębie twórczości Ulrike Ottinger i Frauenfilm. Osoby uczestniczące w zajęciach zapoznają się także z twórczością Barbary Hammer.

Wśród prezentowanych w ramach zajęć filmów znalazły się te, w których w szczególny sposób wykorzystana została forma wywiadu jako umożliwiająca podmiotową reprezentację bohaterek_ów, oddanie im głosu – m.in.: “DiAna's Hair Ego” Ellen Spiro (1989), “Surname Viet Given Name Nam” Trinh T. Minh-ha (1989); „Najgłośniej słychać milczenie” Anny Konik (2022). Filmy dokumentalne pozostają często w obiegu festiwalowym, poza głównym nurtem kinowej dystrybucji. Te, które znalazły się w zestawieniu, charakteryzuje nowatorstwo formy, przybliżające je do granicy między dokumentem a kinem eksperymentalnym. Podczas zajęć poruszona zostanie kwestia kreacji w filmie dokumentalnym i perspektywy, z której prowadzona jest narracja.

Zajęcia Akademii filmu awangardowego mają na celu zwiększenie świadomości wpływu tradycji awangardy filmowej na formy wyrazu obecne we współczesnym filmie, w tym szczególnie w filmie dokumentalnym, budowanie kompetencji odbioru sztuki współczesnej i zwiększenie wiedzy o formach egalitarnego dostępu do środków wyrazu artystycznego, zachęcając do aktywnego udziału w kulturze.

dostępność dla osób ze specjalnymi potrzebami:

Zajęcia Akademia filmu awangardowego są dostępne dla osób ze szczególnymi potrzebami pod względem dostępności architektonicznej.

Osoby uczestniczące w zajęciach mogą skorzystać z formularza dostępnego na stronie projektu, dzięki któremu będzie można zgłaszać dodatkowe, szczególne potrzeby związane z braniem udziału w wydarzeniu. Po zgłoszeniu potrzeby poprzez formularz lub telefonicznie na dwa dni przed poszczególnymi projekcjami zrealizujemy w ramach projektu m.in. - pomoc pracowników podczas projekcji kinowych obejmującą szeptaną audiodeskrypcję skierowaną do osób z niepełnosprawnością wzroku, po zgłoszeniu potrzeby poprzez formularz lub telefonicznie na dwa tygodnie przed poszczególnymi wykładami zorganizujemy tłumaczenie migowe wykładów.

Formularz Dodatkowych potrzeb związanych z uczestniczeniem w Akademii filmu awangardowego >> (link: https://forms.gle/1reHq3a2eQE3wyxy5)

Telefon kontaktowy: 504 014 244, e-mail: akademiafilmuawangardowego@gmail.com

Podstawowe lektury:

  • “Historie filmu awangardowego”, pod red. Ł. Ronduda, G. Sitek, Fundacja Okonakino, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Wydawnictwo ha!art, Warszawa-Kraków 2020

  • M. Radkiewicz, “Refleksje zza kamery. Reżyserki o kinie i formie filmowej”, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Fundacja Okonakino, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Kraków-Warszawa 2022

  • A. Pitrus, „Film awangardowy w latach 1930–1959”, w: „Kino klasyczne. Historia kina”, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS, t. 2, red. T. Lubelski, I. Sowińska, R. Syska, Kraków 2011, s. 549-66

  • A. Pitrus, „Film awangardowy w latach 1960-1980”, w: „Kino epoki nowofalowej. Historia kina”, t. 3, red. T. Lubelski, I. Sowińska, R. Syska, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS, Kraków 2015, s. 659-685

  • A. Pitrus, „Film awangardowy i sztuka wideo końca wieku”, w: „Kino końca wieku. Historia kina”, t. 4., pod red. T. Lubelski, I. Sowińska, R. Syska, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS, Kraków 2019, s. 867-899

  • P. A. Sitney, „Visionary Film: The American Avant-Garde 1943-2000”, Oxford University Press, New York 2002

     

Lektury zalecane:

  • M. Przylipiak, „Poetyka kina dokumentalnego”, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Wydawnictwo Pomorskiej Akademii Pedagogicznej w Słupsku, Gdańsk-Słupsk 2004

  • M. Radkiewicz, „»Władczynie spojrzenia«. Teoria filmu a praktyka reżyserek i artystek”, korporacja ha!art, Kraków 2010

  • „Wideo w sztukach wizualnych”, pod red. R. W. Kluszczyńskiego, T. Załuskiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Galeria Labirynt, Łódź-Lublin 2018

  • „Reżyserki kina. Tradycja i współczesność”, pod red. M. Radkiewicz, Rabid, Kraków 2005

  • M. Podsiadło, „Autobiografizm filmowy jako ślad podmiotowej egzystencji”, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS, Kraków 2013

  • L. Mulvey, "Do utraty wzroku. Wybór tekstów", pod red. Kamili Kuc, Lara Thompson, korporacja ha!art, Era Nowe Horyzonty, Kraków-Warszawa 2010

Kuratorzy: dr hab. Łukasz Ronduda, dr Gabriela Sitek

Współpraca: Katarzyna Karwańska

Identyfikacja wizualna: Marta Lissowska

Obieg i przygotowanie kopii: Michał Rogalski

Koordynacja: dr Gabriela Sitek, kontakt: gabriela.sitek@gmail.com, g.sitek@uw.edu.pl

Organizatorem Akademii filmu awangardowego jest Towarzystwo Przyjaciół Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie we współpracy z Muzeum Sztuki Nowoczesnej i Fundacją Okonakino.

Akademia filmu awangardowego jest współfinansowana przez m.st. Warszawa.

Partnerami projektu są: Kino Elektronik, Akademia Dokumentalna, Against Gravity, Festiwal Filmowy Millennium Docs Against Gravity, Uniwersytet Warszawski, Warszawska Szkoła Filmowa. Patronat nad wydarzeniem objęło Radio Kampus.

Akademia filmu awangardowego V - tekst odczytywalny maszynowo >>

 
 

Fot. “Divine Horsemen – the Living Gods of Haïti”, reż. Cherel Ito, Teiji Ito, Maya Deren, USA 1985, 52’

 

Fot. z filmu “Glimpse of the Garden”, reż. Marie Menken, 1957. Credit Menken and the NACG/FMC

 

Fot. z filmu „Miasto w witrynie sklepowej” (ang. “City in the Shop Window”, chorw. „Grad u izlogu”), reż. Tatjana Ivančić, 1973

 

Fot. z filmu “Pieśni z Handsworth” (“Handsworth Songs”), reż. Black Audio Film Collective, 1986

7.11.2023 (wtorek), godz. 17:00-20:00

Czarność i rasa w filmach Black Audio Film Collective

Prowadząca zajęcia: Magda Lipska

“Pieśni z Handsworth” (“Handsworth Songs”), reż. Black Audio Film Collective, Wielka Brytania 1986, 58 min →

"Still We Thrive", reż. Campbell X, Wielka Brytania 2021, 6 min

 

Fot. z filmu “Lover Other: The Story of Claude Cahun and Marcel Moore”, reż. Barbary Hammer, 2006. Courtesy of the Estate of Barbara Hammer, New York and Electronic Arts Intermix (EAI), New York

14.11.2023 (wtorek), godz. 17:00-20:00

Dotyk kina. Eksperymenty Barbary Hammer

Prowadząca zajęcia: dr Krystyna Mazur

Prezentowane filmy:

“Lover Other: The Story of Claude Cahun and Marcel Moore”, reż. Barbara Hammer, USA 2006, 55 min →

„Dowody w procesie ciał” (“Evidentiary Bodies”), reż. Barbara Hammer, USA 2018, 15 min →

 

Fot. z filmu „Tony Conrad: tu i teraz” (“Tony Conrad: Completely in the Present”), reż. Tylera Hubby, 2016

21.11.2023 (wtorek), godz. 17.00-20.00

Twórczość Tony’ego Conrada i jego postać we współczesnym filmie dokumentalnym

Prowadzący zajęcia: Daniel Muzyczuk

Prezentowany film:

„Tony Conrad: tu i teraz” (“Tony Conrad: Completely in the Present”), reż. Tylera Hubby, USA 2016, 96 min →

 

Fot. z filmu „Freak Orlando”, reż. Ulrike Ottinger, 1981

28.11.2023 (wtorek), godz. 17.00-20.00

Ulrike Ottinger i Frauenfilm - wiele twarzy filmu feministycznego w Niemczech Zachodnich

Prowadząca zajęcia: Agata Pyzik

Prezentowany film:

„Freak Orlando”, reż. Ulrike Ottinger, RFN 1981, 126 min →

 

Fot. z filmu “Nazwisko Viet imię Nam” (“Surname Viet Given Name Nam”), reż. Trinh T. Minh-ha, USA, 108 min

5.12.2023 (wtorek), godz. 17.00-20.00

Postkolonialne rozmowy o tożsamości i historii oraz jej obrazach

Prowadząca zajęcia: prof. dr hab. Małgorzata Radkiewicz

Prezentowane filmy:

“DiAna's Hair Ego”, reż. Ellen Spiro, USA 1989, 30 min →

“Nazwisko Viet imię Nam” (“Surname Viet Given Name Nam”), reż. Trinh T. Minh-ha, USA 1989, 108 min →

 

Fot. z filmu „Najgłośniej słychać milczenie” („Silence Heard Loud”), reż. Anna Konik, 2022

12.12.2023 (wtorek), godz. 17.00-19.00

Film dokumentalny jako narzędzie przemierzania ciężaru milczenia

Prowadząca zajęcia: dr Anna Konik

Prezentowany film:

„Najgłośniej słychać milczenie” („Silence Heard Loud”), reż. Anna Konik, Polska 2022, 71 min →

 
 

Fot. z filmu „Nie jestem twoim murzynem” (“I Am not Your Negro”), reż. Raoul Peck, 2016, 105 min

09.01.2024 (wtorek), godz. 17.00-20.00

Found footage jako technika awangardowych realizacji we współczesnym kinie dokumentalnym

Prowadząca zajęcia: dr Gabriela Sitek

Filmy prezentowane w bloku:

„Nie jestem twoim murzynem” (“I Am not Your Negro”), reż. Raoul Peck, 2016, 105 min →

 

Fot. z filmu „Beuys. Sztuka to rewolucja” (“Beuys”), reż. Andres Veiel, 2017

16.01.2024 (wtorek), godz. 17.00-20.00

Twórczość Josepha Beuysa i jego współczesny obraz w filmie dokumentalnym

Prowadzący zajęcia: Sebastian Cichocki

Zaprezentowany film:

„Beuys. Sztuka to rewolucja” (“Beuys”), reż. Andres Veiel, Niemcy 2017, 107 min →

 

23.01.2024 (wtorek), godz. 17.00-20.00

test zaliczeniowy

Test zaliczeniowy odbędzie w Kinie Elektronik w sali naszych wszystkich spotkań.