WOLNI SŁUCHACZE/WOLNE SŁUCHACZKI - ZAPISY NA MAILA KAROLINA@AGAINSTGRAVITY.PL

ZE WZGLĘDU NA OGRANICZENIA LICENCYJNE DOSTĘP DO ZAJĘĆ MOŻLIWY JEST WYŁĄCZNIE NA TERENIE POLSKI.

6 MARCA 2024 - RZEKA

River, reż. Jennifer Peedom, 2021, Australia, 72 min.

Rzeki od zawsze kształtowały Ziemię, przepływały przez kontynenty, rzeźbiły krajobraz, a także nasze potrzeby, kultury i sny. Te arterie świata są tętnicami ludzkości – bogatym źródłem życia, bez którego człowiek, zwierzęta i rośliny szybko by wyginęły. Film jest spojrzeniem z lotu ptaka na związek ludzkości z rzekami. Zabiera nas w podróż w czasie i przestrzeni, pokazując rzeki w niespotykanej skali i z niezwykłej perspektywy.

Oglądamy strumień zachwycających pod względem wizualnym obrazów z 39 krajów, autorstwa najlepszych fotografów przyrody (m.in. Yanna Arthusa-Bertranda), oddających hołd rzekom zasilającym naszą planetę. Zdjęcia z sześciu kontynentów, często w zwolnionym tempie, w tym spektakularne ujęcia satelitarne, ukazują teksturę wody, prędkość z jaką poruszają się rzeki, a także niebezpieczeństwa, nieprzewidywalność i ekscytujące piękno, które trudno dostrzec z normalnej perspektywy. Dokumentują też negatywny wpływ człowieka, związany z fragmentacją rzek i ich kontrolowaniem, a także skutki tych krótkowzrocznych prób rządzenia naturą.

Wspaniałe obrazy uzupełnia poetycki scenariusz napisany przez pisarza i wykładowcę Uniwersytetu w Cambridge Roberta Macfarlane’a a czytany przez Willema Dafoe oraz wspaniała muzyka w wykonaniu Australijskiej Orkiestry Kameralnej wykorzystująca zarówno klasyczne utwory J.S. Bacha, A. Vivaldiego, G. Mahlera, jak i  Jonny’ego Greenwooda, Radiohead czy oryginalną kompozycję Richarda Tognettiego i muzykę Williama Bartona. Nagranie ścieżki dźwiękowej do filmu zajęło sześć miesięcy. W ten sposób powstała wnikliwa filmowo-muzyczna refleksja na temat piękna i znaczenia rzek oraz sposobu, w jaki ukształtowały one zarówno wyrafinowane krajobrazy naszej planety, jak i całą ludzką egzystencję.

Pytanie 1: Bohater nie-ludzki. Jakie zjawisko czy część przyrody (poza zwierzętami) Ty uznajesz za bohatera filmu? Jaki “temat ukryty” miałby Twój film?
 

13 MARCA 2024 - KROWA

Cow, reż. Andrea Arnold, 2021, Wielka Brytania, 94 min.

Bohaterką filmu jest krowa Luma. Obserwujemy cykl jej życia i zanurzamy się w jej emocjach. Wybitna reżyserka Andrea Arnold („American Honey”) skupia się na czystej obserwacji. Jedyne głosy, jakie docierają do naszych uszu, to komendy bezimiennych pracowników pewnej brytyjskiej farmy mlecznej, zagłuszane przez szczęk metalowych krat, zgrzyt maszyn i niskie, pełne trwogi muczenie krów. Widzimy, jak Luma jest wpychana do stalowej klamry do dojenia, a pajęcze mechaniczne dysze zasysane są do jej wymion. Gigantyczna konstrukcja przypominająca imadło zawiesza Lumę w powietrzu, dzięki czemu jej kopyta można przyciąć z chirurgiczną precyzją. Uczestniczymy w porodzie, po którym Luma łączy się ze swoim nowonarodzonym cielęciem zaledwie na kilka minut, a następnie każde z nich idzie osobno labiryntem wąskich przejść, od których nie ma ucieczki. W tym zmechanizowanym świecie życie Lumy sprowadzone zostaje do funkcji przedmiotu potrzebnego człowiekowi, który czeka nieuchronna śmierć. To pozbawione narracji filmowe studium życia Lumy jest próbą filozoficznego rozważenia losu i praw zwierząt hodowlanych, bezrefleksyjnie przez nas wykorzystywanych.

Pytanie 2: Co zwierzęta by nam powiedziały, gdyby mogły mówić? Przyjmij perspektywę wybranego gatunku i przemów do ludzkości.

20 MARCA 2024 - TWARZE, PLAŻE

Faces Places, reż. Agnés Varda, JR, 2017, Francja, 89 min

Agnès Varda, francuska fotografka i reżyserka filmowa, przedstawicielka francuskiej Nowej Fali, laureatka honorowego Oscara® za całokształt twórczości oraz honorowego Cezara, oraz znany francuski fotograf, uliczny artysta, graficiarz ukrywający się pod inicjałami JR. Ona ma prawie 90 lat, on 33. Ona pracowała z Jean-Lukiem Godardem, on tworzy gigantyczne murale w różnych miejscach na całym świecie. Łączy ich zamiłowanie do obrazów, a zwłaszcza kwestionowanie sposobu, w jaki są pokazywane. Varda wybrała kino, JR tworzenie fotograficznych galerii na wolnym powietrzu. Poznali się w 2015 roku i od razu postanowili nakręcić film we Francji, z dala od wielkich miast.

Udali się w podróż starą, przerobioną na gigantyczny jeżdżący aparat fotograficzny furgonetką, w środku której znajdowała się fotobudka, a także sprzęt pozwalający wywołać zrobione zdjęcia i wydrukować je w wielkim formacie. W ten sposób powstał dokumentalny film drogi – portret zanikających powoli francuskich peryferii, z dala od miejskiego zgiełku, które w wyniku rozwoju technologicznego stały się głęboką prowincją. Dziś we Francji węgiel nie jest już nikomu potrzebny, ale blisko kopalni nadal mieszkają ludzie i spotkać tam można postindustrialną architekturę.

Varda i JR odwiedzają małe społeczności, wioski i farmy od Aubin po Bonnieux i Pirou-Plage, odkrywając, że każdy człowiek ma inną, ale równie ciekawą, historię do opowiedzenia. Rejestrują m.in. opowieści ostatniego mieszkańca z szeregów chat górniczych, które mają zostać zniszczone, samotnego rolnika, czy listonosza, który jest nierozerwalnie związany z lokalną społecznością. Każde spotkanie staje się inspiracją do stworzenia wielkoformatowej fotografii lokalnej społeczności i pojedynczego człowieka. Zdjęcia, które powstają na oczach widzów filmu, są wypadkową miejsca, czasu i czyjejś indywidualnej historii. Obrazy, które wyłaniają się w wyniku tego arcyciekawego filmowego eksperymentu bywają piękne, wzruszające, zabawne, ale i budzące niepokój. I choć nie ma w tym filmie żadnej wzmianki o polityce, to przesłanie filmu jest głęboko polityczne.

Pytanie 3: Wyobraź sobie, że dołączasz do JR i Agnés Vardy i możesz umieścić gdzieś dowolne zdjęcie. Jakie zdjęcie by to było? Gdzie by się znalazło i dlaczego? Odnieś się do filmu i dodaj zdjęcie do pracy.

27 MARCA 2024 - TARANTINO: BĘKART KINA

QT8: The First Eigh, reż. Tara Wood, 2019, USA, 101 min.

Quentin Tarantino to jeden z najbardziej znanych, kontrowersyjnych i wpływowych reżyserów. Jest marką samą w sobie, a każdy jego film budzi zainteresowanie krytyków i widzów. Jest samoukiem. Z chłopaka pracującego w wypożyczalni kaset wideo stał się jedną z najważniejszych postaci współczesnego kina. Czerpie inspirację z wielu filmów i gatunków, które następnie przerabia i interpretuje na nowo. W filmie Tary Wood poznajemy biografię i twórczość Tarantino, począwszy od jego pracy w wypożyczalni, poprzez wkroczenie do świata kina w roli scenarzysty, aż do zyskania miana jednego z najbardziej utalentowanych reżyserów.

Zaczynał jako scenarzysta „Urodzonych morderców” i „Prawdziwego romansu”, by potem wyreżyserować kultowe filmy, takie jak „Wściekłe psy”, „Pulp Fiction” czy „Nienawistna ósemka”. O kulisach twórczości Tarantino opowiadają współpracując z nim od lat producenci, a także aktorzy: Samuel L. Jackson, Kurt Russell, Lucy Liu, Diane Kruger, Christoph Waltz, Bruce Dern, Jennifer Jason Leigh, Zoë Bell, Michael Madsen i Robert Forster. W filmie pojawiają się też animacje, które stworzył m.in. Michael Boas. Dzięki temu powstał wnikliwy portret ikony filmowej naszych czasów.

Pytanie 4: Tworzysz film o artyście (niekoniecznie reżyserze). O kim? Jak? Dlaczego? O których dziełach? (Wybierz i uzasadnij 3 konkretne)

3 KWIETNIA 2024 - EPICENTRUM

Epicentro, reż. Hubert Sauper, 2019, Australia, Stany Zjednoczone, Francja, 107 min.

Fale rozbijające się o falochron na brzegu morza – ten dramatyczny obraz oddaje ducha miejsca, które przetrwało dziesięciolecia presji zewnętrznej. Na ulicach Hawany mieszkańcy w każdym wieku dzielą się przed kamerą swoimi opiniami na temat życia w skolonizowanym kraju, a także wewnętrznej wolności, jakiej doświadczają pomimo surowych sankcji. Nominowany do Oscara® Hubert Sauper (znany widzom festiwalu z filmów „Koszmar Darwina” i „Jesteśmy waszymi przyjaciółmi”) tworzy wciągający i metaforyczny portret postkolonialnej, „utopijnej” Kuby.

Opisy fal imperializmu, które ukształtowały historię Kuby, pozwalają na głębsze zrozumienie wpływu, jaki wywarł na nią długotrwały ucisk zewnętrzny i towarzyszące mu silne pragnienie niezależności. W 1898 roku, po wybuchu w porcie w Hawanie amerykańskiego krążownika USS Maine, kraj przeszedł spod dominacji hiszpańskiej w amerykańską. W tym samym czasie i miejscu narodziło się potężne narzędzie podboju: kino jako propaganda. Film bada stulecie interwencjonizmu i tworzenia mitów. Pokazuje też niezwykłych mieszkańców Hawany – szczególnie dzieci, które nazywa „młodymi prorokami”. Udowadnia też, że Kuba wciąż jest częściowo zamrożona w czasie, delikatnie zwieszona pomiędzy przeszłością a teraźniejszością.

Pytanie 5: Możesz pojechać z Hubertem Sauperem na dokumentalną wyprawę. Jaki kraj wybierzesz? Dlaczego miałby być ciekawy dla tego właśnie reżysera? Podaj trzy tematy, na które zwróciłbyś jego uwagę.

10 KWIETNIA 2024 - JAK WYCHOWAĆ NASTOLETNIEGO MORDERDĘ

Raising A School Shooter, reż. Frida Barkfors, Lasse Barkfors, 2021, Szwecja, Dania, Francja, 74 min.

Troje rodziców nastoletnich morderców opowiada o życiu po przerażającym i niezrozumiałym czynie, jakiego dopuściły się ich dzieci. Syn Jeffa odsiaduje dożywocie po tym, jak w wieku 15 lat otworzył ogień do swoich kolegów z klasy. Zastrzelił dwóch z nich i ranił trzynastu. Syn Clarence'a, Nicholas, również resztę życia spędzi w więzieniu po śmiertelnej strzelaninie, w której zabił nauczyciela i zranił innego. Sue jest matką Dylana Klebolda, jednego z dwóch nastolatków, którzy dokonali masowej strzelaniny w Columbine High School w 1999 roku, a następnie popełnili samobójstwo.

Żal, poczucie winy i bezsilność mieszają się u nich z poczuciem porażki, smutku, miłości i odpowiedzialności za czyny bliskich. Jak przeprosić rodziców nastolatków zabitych przez własne dzieci? Czy i jak można krytykować i opłakiwać masakrę, jeśli jej sprawcą jest własne dziecko? I wreszcie – co poszło nie tak z wychowaniem własnych dzieci i kiedy nastąpił moment krytycznego błędu?  

Pytanie 6: Odnieś poniższe słowa Sue Klebold do obecnej sytuacji społeczno-politycznej w Polsce i ma świecie. „And I hear it all the time [now] – in politics, on the news, when people blame and reduce people to an element of themselves, forgetting the 99.9% of that human being we have in common … The greatest protection we have is connection”.  

17 KWIETNIA 2024 - PIEŚNI WIELORYBÓW

Whale Nation, reż. Jean-Albert Lièvre, Francja, 2023, 81 min.

Czy wiesz, że wieloryby żyją na Ziemi od 40 milionów lat? Przez tysiące lat skutecznie strzegły sekretu swojej „pieśni”. Czy to środek komunikacji na odległość, który mógłby konkurować swobodnie z internetem? Narzędzie do przekazu międzypokoleniowego i geolokalizacji? Film zabiera nas w podróż po Afryce, Azji, Oceanii, Arktyce i Antarktydzie, pokazując historię tych niezwykłych stworzeń. Zainspirowany bestsellerowym audiobookiem Heathcote'a Williamsa „Whale Nation” dokumentuje społeczność wielorybów, z ich niezwykłymi zdolnościami i bogatym, złożonym życiem społecznym. Przyjmuje oryginalną perspektywę – wieloryb opowiada tu swoją historię, a my mamy wrażenie przebywania w skórze jednego z nich. W obliczu zmian klimatycznych ich rola okazuje się kluczowa. Przyczyniają się do zapewnienia równowagi na Ziemi.

Film, tworzony z niezwykłą troską o przyrodę, ostrzega przed niebezpieczeństwami czyhającymi na wieloryby i konsekwencjami, jakie może przynieść ich zniknięcie. Narratorem jest nagrodzony Oscarem® francuski aktor i piosenkarz Jean Dujardin. Oprócz spektakularnych ujęć, podkreślających piękno natury, wrażenie robi także oryginalna ścieżka dźwiękowa, w której wykorzystano m.in. muzykę Jóhanna Gunnara Jóhannssona, Felixa Mendelssohna, Leonarda Cohena, Jona Thora Birgissona, Orri Pall Dyrasona czy Georga Holma

Pytanie 7: Wiersz jako punkt wyjścia dla filmu/eseju filmowego? O kim, jak, kto przeczyta i co zobaczymy na ekranie? Opowiedz, a najlepiej: zrealizuj to zadanie choć w krótkiej formie wideo.

24 KWIETNIA 2024 - MAU. GURU DESIGNU

Mau, reż. Benji Bergmann, Jono Bergmann, 2021, Austria, USA, 78 min.

Pierwszy filmowy portret wizjonera dizajnu Bruce’a Maua – kanadyjskiego projektanta, grafika, innowatora i pedagoga. Film jest przewodnikiem po jego błyskotliwej biografii i karierze, której przyświecała idea optymistycznego podejścia do projektowania lepszego świata, ciągłych zmian, poszerzania granic dizajnu, a także ekologicznego myślenia, edukacji i filozofii konceptualnej. Zamiłowanie do rozwiązywania palących problemów Mau zamienił w metodologię transformacji całego systemu.

Przez 30 lat współpracował z wiodącymi organizacjami, głowami państw, znanymi aktywistami i artystami, jak Frank Gehry, Rem Koolhaus czy James Lahey. Na zlecenie Coca-Coli opracował plan, jak zwiększyć poziom ekologicznego zrównoważenia tej olbrzymiej korporacji. Odpowiadał za przeprojektowanie świętego miasta Mekki w Arabii Saudyjskiej tak, aby uczynić je bezpieczniejszym dla milionów pielgrzymów. Rząd Gwatemali poprosił go o pomoc w stworzeniu ruchu społecznego, który zainspirowałby obywateli do patrzenia z optymizmem w przyszłość po dziesięcioleciach wojny domowej. Jego kreatywność wydobywa w ludziach i projektach to, co najlepsze, a on sam stawia na funkcjonalną i przemyślaną architekturę, a przede wszystkim na intuicyjne zasady dobrego życia. Szkoda, że taka postawa nie jest bardziej zaraźliwa.

8 MAJA 2024 - CAŁY TEN DŹWIĘK

Oh, It Hertz!, reż. Gunnar Hall Jensen, 2020, Norwegia, 88 min.

Każdy muzyk odbiera dźwięki w pogłębiony sposób, ale wokalistka, performerka i kompozytorka Laurie Amat traktuje otaczające nas odgłosy z wyjątkowym namaszczeniem. Jej pasja zaprowadziła ją aż do… sal koncertowych w III Rzeszy. Odkryła, że to naziści ustawili powszechnie obowiązujący dziś poziom strojenia na 440 Hz – ponoć przy takiej częstotliwości odbiorcy odczuwają niepokój, robią się agresywni i łatwiej nimi manipulować. W filmie Gunnara Halla Jensena („Gunnar szuka Boga”) poznajemy też perkusistkę, która pomimo utraty słuchu gra na ukochanym instrumencie. Odwiedzamy naukowca rozpisującego dźwięki na matematyczne wzory – według niego muzyka to przede wszystkim nauka, a nie sztuka. Przekraczamy próg szpitala, gdzie projektantka dźwięku zwraca uwagę na to, jak istotne jest dbanie o higienę słuchową pacjentów. Niestety jej zalecenia są nagminnie  ignorowane.

„Cały ten dźwięk” otwiera nam oczy (a może raczej uszy) na tę jakże istotną sferę naszego życia. Czy po jego obejrzeniu będziemy bardziej czujni? Film jest niezwykle dopracowany zarówno pod względem dźwiękowym, jak i wizualnym, a bohaterowie i ich zadziwiające historie odsłaniają nowy, fascynujący świat, który znajduje się tuż obok nas.

15 maja 2024 - BRAK ZAJĘĆ

22 MAJA 2024 - ZBAWICIEL NA SPRZEDAŻ

The Savior For Sale, reż. Antoine Vitkine, 2021, Francja, 99 min.

W 2017 roku podczas aukcji w Christie’s za rekordowe 450 mln USD został sprzedany obraz zatytułowany „Salvator Mundi” („Zbawiciel świata”), przypisywany samemu Leonardo da Vinci. Ale czy to naprawdę dzieło włoskiego geniusza, czy też jedno z największych oszustw w historii sztuki? Twórcy filmu odsłaniają przed nami kulisy rynku sztuki oraz gigantyczny, globalny wpływ pojedynczego obrazu.

„Żaden hollywoodzki reżyser nie mógł lepiej dobrać takich postaci. Arcydzieło, które jest zabawne, eleganckie, odkrywcze ” – tak o filmie napisał „Der Spiegel”. Zaś „The Economist” oznajmił, że „’Zbawiciel na sprzedaż’ wydaje się czasem bardziej thrillerem niż filmem dokumentalnym. Vitkine przekonał imponującą liczbę ludzi, aby porozmawiali z nim przed kamerą, a to, co mają do powiedzenia, jest fascynujące”.

29 maja 2024 - NA WIARĘ. ,,EGZOSCYSTA’’ Williama Friedkina

Leap Of Faith: William Friedkin On "The Exorcist", reż. Alexandre O. Philippe, 2019, USA, 104 min.

Proces powstania filmu, który zrewolucjonizował gatunek horroru, jawi nam się z opowiadania reżysera jakby wiedziony tajemną ręką. – Filmy są o tajemnicy przeznaczenia lub o tajemnicy wiary – mówi Friedkin, wskazując na „Egzorcystę” jako przykład drugiego rodzaju.

Niesamowite historie związane z procesem twórczym, zbiegi okoliczności na planie i poza planem filmu są przedstawiane przez reżysera w dramatyczny sposób. Zaczynamy wierzyć, że sam film został opętany. Liczne fragmenty „Egzorcysty” są nie tylko ilustracją tej swoistej lekcji o gatunku horroru, ale otrzymują nowy wymiar dzięki interpretacji mistrza. – Nie mogę obronić tej sceny, jest niewiarygodna – mówi reżyser, omawiając koniec filmu, w którym opętany ksiądz Karras popełnia samobójstwo, aby tym samym zabić w sobie złego ducha. Co to oznacza? Może to następny element mitologii „Egzorcysty”?

5 CZERWCA 2024 - SIOSTRZEŃSTWO ŚWIĘTEJ SAUNY - POKAZ W KINIE

Smoke Sauna Sisterhood, reż. Anna Hints, Estonia, Francja, Islandia, 2023, 89 min.

W bujnym, zielonym lesie w południowej Estonii grupa kobiet zbiera się w tradycyjnej saunie, żeby wspólnie dzielić najgłębsze sekrety, przemyślenia i czerpać z siły swojej wspólnoty. Otoczone dymem i żarem obnażają nie tylko ciała, ale i emocje. Wypędzają z siebie lęki i wstyd, żeby odzyskać siłę i energię do życia. Film portretuje ten intymny rytuał, który odbywa się w ciasnej i ciemnej przestrzeni nasyconej oddechem i parą. Gorąc i pot są tu namacalne równie mocno, jak cielesność. Obserwujemy ciała i twarze skąpane w mroku w procesie wspólnotowego oczyszczania. Dowiadujemy się, czego doświadczyły w swoim życiu. Namacalne i uniwersalne opowieści pokazują uniwersalizm, wspólnotowość oraz podkreślają rolę kolektywnego myślenia w radzeniu sobie z problemami. Siostrzeństwo świętej sauny przepełnia autentyczne piękno, które nie płynie z posiadania idealnego ciała, humor, mądrość i samoświadomość. Film kręcony przez 8 lat jest również portretem estońskiej dymnej sauny wpisanej na Reprezentatywną Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego Ludzkości UNESCO. Oryginalna ścieżka dźwiękowa jest wynikiem twórczej współpracy islandzkiego kompozytora Eðvarð Egilssona i eksperymentalnego folkowego trio EETER.